Fara beint í efnið

Prentað þann 29. mars 2024

Stofnreglugerð

856/2003

Reglugerð um ullarmat.

1. gr.

Öll ull skal metin í einhvern eftirfarandi gæðaflokka.

A. HVÍT ULL

H - Lambsull: Hvít haustrúin ull af lömbum. Í þennan flokk fer eingöngu vel hvít og fremur togfín og gljáandi ull sem er nær alveg laus við gul hár. Ullin skal vera algerlega laus við rusl eða heymor og húsagulku.
H - I. flokkur: Hvít ull, sem er nær alveg laus við gular illhærur, gallalaus og óskemmd. Í þennan flokk fer eingöngu ull sem er algerlega laus við rusl, mor, húsagulku og tvíklippingu. Ullin skal vera fremur togfín, þelmikil og gljáandi. Kviðull, læraull og hnakkaull skal að jafnaði tekin frá og sett í lakari flokk. Snoð skal vera lengra en 6 sm og uppfylla að öðru leyti ofangreindar kröfur.
H - II. flokkur: Hvít ull sem ekki er tæk í H - I. flokk vegna gulra illhæra, lítils háttar húsagulku eða lítils háttar þófa en laus við heymor. Einnig ull með gróft tog eða þellítil, en að mestu laus við tvíklippingu, ásamt snoði sem er lengra en 4,5 sm. Mikið gul ull og ull með miklu af dökkum hárum er ekki tæk í H - II. flokk.

B. MISLIT ULL.

M - I. flokkur svart: Óskemmd svört ull með jafnan og hreinan svartan lit.
Laus við grá hár, þófa, heymor, rusl og aðrar húsvistarskemmdir og laus við tvíklippingu. Svart snoð lengra en 6 sm. Kviðull og læraull skal að jafnaði tekin frá.
M - I. flokkur grátt: Óskemmd grá ull með steingráan litblæ, laus við gulan eða grámórauðan litblæ. Að öðru leyti eins og M - I. flokkur svart.
M - I. flokkur mórautt: Óskemmd mórauð ull með jafnan og hreinan mórauðan lit (ekki grámórauð). Að öðru leyti eins og M - I. flokkur svart.
M - II. flokkur: Öll önnur óskemmd mislit ull, þ.e. ull af flekkóttu, grámórauðu, botnóttu og golsóttu fé, ásamt "hvítri" ull með miklu af gulum illhærum, dökkum hárum eða blettum. Einnig svört grá og mórauð ull sem ekki er tæk í M - I. flokk vegna galla á litblæ. Óskemmt mislitt snoð lengra en 4,5 sm.

Ull sem ekki flokkast í einhvern ofangreindra flokka fer í úrkast og telst ekki söluvara. Við mat á ull má skipta reyfum á milli gæðaflokka.

2. gr.

Landbúnaðarráðherra löggildir ullarmatsmenn til þriggja ára að fenginni umsögn ullarmatsnefndar, sbr. 7. gr. Þá eina má löggilda sem ullarmatsmenn er fengið hafa þjálfun til starfans undir umsjón ullarmatsnefndar, hafa góða þekkingu á ull og reynslu á öllu er varðar meðferð vörunnar og mat á henni.

3. gr.

Flokkun ullar og ullarmat skal framkvæmt af ullarmatsmönnum ef seljandi eða kaupandi óska þess. Í öðrum tilvikum er bændum heimilt að flokka eigin ull samkvæmt reglum í 1. gr. ef þeir hafa sótt námskeið í ullarmati sem ullarmatsnefnd skipuleggur og hefur umsjón með, sbr. 8. gr. Við móttöku heimaflokkaðrar ullar skal ullin skoðuð og flokkun staðfest af matsmanni sem samþykktur er af ullarmatsnefnd.

4. gr.

Um leið og ull er metin í gæðaflokka eða við móttöku heimaflokkaðrar ullar skal áætla meðalnýtingu ullar í hverjum gæðaflokki, þ.e. hlutfall hreinnar ullar að loknum þvotti. Við mat á nýtingu skal styðjast við eftirfarandi reglur:

80% nýting: Hrein og óskemmd haustull, laus við sand og rusl, vel þurr.
75% nýting: Lítið óhrein haustull og hrein og þurr vetrarull og snoðull, sem ekki er mjög feit.
70% nýting: Vetrarull og snoðull í meðallagi hrein og í meðallagi feit eða lítið feit með sandskellum.
65% nýting: Mjög feit eða óhrein vetrarull.
60% nýting: Mjög óhrein vetrarull og rök ull, ásamt ull með töluverðum sandi.

5. gr.

Flokkun og mat á ull skal skrá á matsnótur sem ullarmatsmenn gefa út til innleggjenda og bændur skrá um flokkun eigin ullar. Á matsnótum skal tilgreint magn ullar í hverjum gæðaflokki ásamt meðalnýtingu í hverjum flokki. Ull sem fer í úrkast skal fleygt en magn tilgreint á matsnótum. Einnig skal á matsnótum koma fram rökstuðningur fyrir matsniðurstöðum ásamt athugasemdum við frágang ef við á.

6. gr.

Heimilt er að meta ull eftir öðrum reglum en koma fram í 1. og 2. gr. ef kaupandi og seljandi gera með sér samkomulag um slíkt mat, t. d. þegar ull er seld beint til handiðnaðar.

7. gr.

Landbúnaðarráðherra skipar þriggja manna ullarmatsnefnd. Skal einn tilnefndur af Bændasamtökum Íslands, annar af ullarkaupendum og sá þriðji skipaður án tilnefningar og skal hann vera formaður nefndarinnar.

Ágreiningi vegna ullarmats er heimilt að vísa til ullarmatsnefndar sem kveður upp úrskurð innan 30 daga frá því að erindi barst nefndinni. Nefndinni er heimilt að kalla til matsmenn til þess að framkvæma yfirmat undir umsjón nefndarinnar. Ullarmatsmönnum er skylt að fara eftir fyrirmælum nefndarinnar um ullarmat.

8. gr.

Ullarmatsnefnd skipuleggur og hefur umsjón með námskeiðum í ullarmati fyrir bændur sem vilja flokka ull sína sjálfir svo oft sem þörf krefur og ef næg þátttaka er fyrir hendi en nefndin ákveður nánari tímasetningu námskeiðanna. Nefndin skal og annast fræðslu og leiðbeiningar um ullarmat og ullargæði til ullarmatsmanna og bænda.

9. gr.

Reglugerð þessi er sett samkvæmt lögum nr. 57/1990 um flokkun og mat á gærum og ull og öðlast þegar gildi. Jafnframt fellur úr gildi reglugerð nr. 410/1990 um ullarmat.

Landbúnaðarráðuneytinu, 17. nóvember 2003.

Guðni Ágústsson.

Sigríður Norðmann.

Fyrirvari

Reglugerðir eru birtar í B-deild Stjórnartíðinda skv. 3. gr. laga um Stjórnartíðindi og Lögbirtingablað, nr. 15/2005, sbr. reglugerð um útgáfu Stjórnartíðinda nr. 958/2005.

Sé misræmi milli þess texta sem birtist hér í safninu og þess sem birtur er í útgáfu B-deildar Stjórnartíðinda skal sá síðarnefndi ráða.