944/2000

Reglugerð um bókhald og ársreikninga sveitarfélaga. - Brottfallin

Bókhaldslega aðskilinn starfsemisþáttur í sveitarfélagi, hvort sem um er að ræða fjárhagslega sjálfstæða einingu eða ekki.

Þjónustueining: Rekstrareining sem að hluta eða að öllu leyti er fjármögnuð með þjónustugjöldum.

Stofnanir sveitarfélaga: Rekstrareiningar sem að öllu jöfnu falla undir A-lið 13. gr. reglugerðar þessarar.

Fyrirtæki sveitarfélaga: Fjárhagslega sjálfstæðar rekstrareiningar sem falla undir B-lið 13. gr. reglugerðar þessarar.

Sveitarfélög, þ.e. sveitarsjóðir, stofnanir sveitarfélaga og fyrirtæki þeirra, skulu haga bókhaldi sínu á skýran og aðgengilegan hátt. Að svo miklu leyti sem ekki er sérstaklega mælt fyrir á annan veg í sveitarstjórnarlögum nr. 45/1998 og reglugerðum, sem settar hafa verið á grundvelli þeirra, gilda ákvæði laga um bókhald nr. 145/1994 og góðar bókhaldsvenjur.

Sveitarfélög skulu flokka og greina tekjur og gjöld, eignir og skuldir í bókhaldi sínu þannig að upplýsingar úr því séu í samræmi við reglugerð þessa og reglur sem reikningsskila- og upplýsinganefnd, skv. 18. gr., samþykkir og ráðuneytið staðfestir og auglýsir.

Í bókhaldi sveitarfélaga skal lögð áhersla á að leiða fram beinan rekstrarkostnað einstakra rekstrareininga á reikningsárinu.

Gera skal reikninga fyrir hlutdeild í beinum rekstrarkostnaði svo og vöru og þjónustu, sem einstakar rekstrareiningar sveitarfélagsins fá frá öðrum rekstrareiningum þess. Reikningar þessir skulu ekki nema hærri fjárhæð en sem nemur kostnaði vegna viðkomandi rekstrarþáttar og skulu þeir færðir í bókhaldi viðkomandi rekstrareiningar með reglubundnum hætti innan reikningsársins.

Sameiginlegur rekstrarkostnaður, þ.e. kostnaður sem ekki telst til beins rekstrarkostnaðar einstakra rekstrareininga sveitarfélags, skal færður á sérstakan málaflokk í bókhaldi þeirra. Til frádráttar á sama málaflokk skal færa reikninga sem gerðir eru vegna hlutdeildar rekstrareininga með sjálfstætt reikningshald í sameiginlegum rekstrarkostnaði. Reikningar þessir skulu ekki vera hærri en sem nemur kostnaðarverði og skulu þeir færðir í bókhaldi viðkomandi rekstrareiningar með reglubundnum hætti innan reikningsársins.

Sveitarfélög skulu leiða fram í bókhaldi sínu með glöggum hætti tekjur og gjöld þeirra rekstrareininga sem fjármagnaðar eru af þjónustugjöldum.

Þess skal sérstaklega gætt að tekjur af þjónustugjöldum reynist ekki umfram heildarkostnað rekstrareininga, þegar til lengri tíma er litið.

Sveitarfélög skulu halda sérstaka skrá um þá rekstrarfjármuni sína, sem ekki eru færðir meðal eigna í bókhaldi.

Eignaskráin skoðast sem hluti af bókhaldsgögnum sveitarfélagsins.

Sveitarfélög skulu halda skrá þar sem færðar eru allar fjárhagsábyrgðir eða aðrar skuldbindingar sem þau hafa tekið á sig og ekki eru færðar meðal skulda í bókhaldi. Í skránni skal koma fram hvenær sveitarfélagið tókst á hendur viðkomandi ábyrgð eða skuldbindingu og hverjum hún er veitt. Þegar ábyrgð eða skuldbindingu lýkur skal það fært í skrána.

Skrá þessi skoðast sem hluti af bókhaldsgögnum sveitarfélagsins.

Fyrir lok janúarmánaðar skal sveitarstjórn gera fjárhagsáætlun fyrir sveitarsjóð, stofnanir og fyrirtæki sveitarfélagsins fyrir yfirstandandi ár.

Sveitarfélög skulu haga áætlanagerð sinni á þann hátt að hún gefi glögga mynd af áformum um rekstur, framkvæmdir og efnahag og komi jafnframt að sem bestum notum við stefnumörkun og stjórnun sveitarfélagsins.

Fjárhagsáætlun samkvæmt þessari grein skal vera meginregla um tekjuöflun, ráðstöfun fjármuna og fjármálastjórn sveitarsjóðs, stofnana sveitarfélagsins og fyrirtækja á viðkomandi reikningsári. Við gerð fjárhagsáætlunar skal hafa hliðsjón af fjárhagslegri stöðu sveitarsjóðs, stofnana sveitarfélagsins og fyrirtækja.

Sveitarstjórn skal árlega gæta þess svo sem kostur er að heildarútgjöld sveitarfélags, þar með talin rekstrarútgjöld, fari ekki fram úr heildartekjum þess.

Form fjárhagsáætlunar skal vera í samræmi við form ársreiknings, sbr. 14. gr.

Í fjárhagsáætlun skal sameiginlegum rekstrarkostnaði skipt á einstakar rekstrareiningar samkvæmt reglum sem sveitarstjórn setur, þannig að fyrir liggi áætlun um heildarkostnað einstakra rekstrareininga, sbr. 5. gr.

Til viðbótar fjárhagsáætlun skv. 9. gr. skal sveitarstjórn árlega semja og fjalla um þriggja ára áætlun um rekstur, framkvæmdir og fjármál sveitarfélagsins. Áætlunin skal vera rammi um árlegar fjárhagsáætlanir sveitarfélagsins og skal hún unnin og afgreidd af sveitarstjórn innan eins mánaðar frá afgreiðslu árlegrar fjárhagsáætlunar skv. 9. gr.

Reikningsskil sveitarfélaga skulu gefa glögga mynd af rekstri þeirra og efnahag. Að svo miklu leyti sem ekki er sérstaklega mælt fyrir á annan veg í sveitarstjórnarlögum nr. 45/1998 og reglugerðum, sem settar eru á grundvelli þeirra, gilda ákvæði laga um ársreikninga nr. 144/1994 og góðar reikningsskilavenjur.

Reikningsár sveitarfélaga skal vera almanaksárið.

Í reikningsskilum sveitarfélaga skal skipta starfsemi þeirra þannig:

Semja skal ársreikning fyrir sveitarsjóð, stofnanir sveitarfélagsins og fyrirtæki þess. Jafnframt skal semja samstæðureikning fyrir sveitarfélagið, þ.e. sveitarsjóð, stofnanir þess og fyrirtæki með sjálfstætt reikningshald, sbr. 60. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 45/1998.

Í ársreikningi sveitarfélags skal vera rekstrarreikningur, efnahagsreikningur, yfirlit um sjóðstreymi og skýringar. Framsetning ársreiknings skal vera á formi sem reikningsskila- og upplýsinganefnd, skv. 18. gr., samþykkir og ráðuneytið staðfestir.

Fjárhagsáætlun sveitarfélagsins vegna reikningsársins skal birt í ársreikningnum til samanburðar.

Ársreikningur skal fullgerður, endurskoðaður og tilbúinn til afgreiðslu í sveitarstjórn fyrir lok aprílmánaðar.

Í skýringum í ársreikningi skal m.a. gera grein fyrir þeim reikningsskilaaðferðum sem beitt er við gerð ársreikningsins og öðrum þeim atriðum sem nauðsynleg eru við mat á afkomu og fjárhagsstöðu sveitarfélagsins, þar með talið yfirlit um fjárhagslegar skuldbindingar þess.

Samhliða gerð ársreiknings skulu sveitarfélög taka saman yfirlit um endanlegar fjárheimildir einstakra rekstrareininga, þar sem fram kemur samanburður við rauntölur um rekstur og fjárfestingu þeirra á rekstrarárinu. Í yfirliti þessu skal koma fram hlutdeild hverrar rekstrareiningar í sameiginlegum rekstrarkostnaði, sbr. 5. gr.

Yfirlit skv. 1. mgr. skal birt á formi sem reikningsskila- og upplýsinganefnd, skv. 18. gr., samþykkir og ráðuneytið staðfestir. Yfirlitið skal lagt fram í sveitarstjórn um leið og ársreikningur og skoðast sem hluti af bókhaldsgögnum sveitarfélagsins.

Sveitarfélög skulu skila fjárhagsáætlun ásamt þriggja ára áætlun til félagsmálaráðuneytisins strax að lokinni samþykkt þeirra. Fjárhagsáætlun skal þó skila til ráðuneytisins eigi síðar en í janúarlok fyrir viðkomandi rekstrarár og þriggja ára áætlun eigi síðar en í febrúarlok.

Ráðuneytið getur veitt sveitarstjórnum lengri frest þegar brýnar ástæður eru fyrir hendi.

Ársreikninga sveitarfélaga skal senda til félagsmálaráðuneytisins og Hagstofu Íslands strax að lokinni samþykkt þeirra, en þó eigi síðar en 15. júní ár hvert, ásamt greinargerð endurskoðanda og skoðunarmanna.

Félagsmálaráðherra skipar reikningsskila- og upplýsinganefnd. Nefndin skal skipuð fjórum fulltrúum. Tveir fulltrúar skulu skipaðir samkvæmt tilnefningu Sambands íslenskra sveitarfélaga og tveir án tilnefningar og skal annar þeirra vera löggiltur endurskoðandi. Fjórir varamenn skulu skipaðir með sama hætti. Ráðherra skipar formann nefndarinnar.

Nefndin skal í störfum sínum stuðla að samræmingu í reikningsskilum sveitarfélaga og öðrum fjárhagslegum upplýsingum þeirra eftir því sem ráðuneytið ákveður.

Nefndin skal semja reglur um þau atriði reikningsskila sveitarfélaga, sem eru sérstök fyrir þau. Nefndin skal m.a. fjalla um flokkun og greiningu gjalda og tekna, eigna og skulda sveitarfélaga, sbr. 3. og 13. gr., form fjárhagsáætlana, sbr. 9. gr., ársreikninga, sbr. 14. og 15. gr., og annarra fjárhagslegra upplýsinga sveitarfélaga, sbr. 16. gr. Reglur nefndarinnar skulu birtar með auglýsingu í Stjórnartíðindum eftir staðfestingu ráðuneytisins.

Ráðuneytið skal sjá til þess að auglýsingar þess um bókhald og reikningsskil sveitarfélaga séu aðgengilegar sveitarfélögum með útgáfu handbókar eða með öðrum sambærilegum hætti í samvinnu við Samband íslenskra sveitarfélaga.

Reglugerð þessi, sem sett er samkvæmt ákvæðum 67. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 45/1998, öðlast gildi 1. janúar 2001. Jafnframt fellur úr gildi reglugerð nr. 280 25. maí 1989.

Þrátt fyrir ákvæði 19. gr. er sveitarfélögum heimilt að fara að ákvæðum reglugerðar nr. 280/1989 við gerð fjárhagsáætlunar og ársreiknings fyrir reikningsárið 2001.

Í fyrsta sinn sem sveitarfélag gerir fjárhagsáætlun og ársreikning, í samræmi við ákvæði reglugerðar þessarar, skal í skýringum í ársreikningi, sbr. 15. gr., gera sérstaka grein fyrir áhrifum breyttra reikningsskilaaðferða á niðurstöðu ársreiknings.